Ο ψυχολογικός παράγοντας, ο πιο σύνθετος και «απρόβλεπτος», συνδέεται συχνά με την έλλειψη αυτοπεποίθησης, την εμπιστοσύνη που νιώθει ο αθλητής προς τον εαυτό του, ώστε να αποδώσει με βάση την ικανότητά του. Σε κάθε άθλημα η αυτοπεποίθηση «εκδηλώνεται» στην προπόνηση και τον αγώνα με ποικίλους τρόπους.

Σε αθλήματα όπως το ταε κβο ντο και το καράτε ο αθλητής δηλώνει την αυτοπεποίθησή του με την ενέργεια που απελευθερώνει, την κινητικότητά του, την αποφασιστικότητα με την οποία πραγματοποιεί τις κινήσεις του, την πρωτοβουλία που λαμβάνει για να κερδίσει πόντους. Στο τένις και το πινγκ πονγκ δηλώνει αυτοπεποίθηση έχοντας κινητικότητα, ξεκάθαρο αγωνιστικό πλάνο, επιθετικότητα στα χτυπήματά του και την αίσθηση ότι ελέγχει τον αγώνα. Στα ομαδικά αθλήματα, η ενέργεια που μεταφράζεται σε κινητικότητα, διεκδικήσεις, αποφασιστικότητα σε κάθε προσπάθεια και ανάληψη πρωτοβουλίας είναι ορισμένα από τα στοιχεία που θα δηλώσουν την αυτοπεποίθηση του αθλητή.

Όταν η αγωνιστική συμπεριφορά του αθλητή δεν δηλώνει αυτοπεποίθηση τότε είναι σημαντικό να αναζητηθεί εάν αυτό οφείλεται στον ίδιο και την αδυναμία του να «βγάλει» ό,τι διαθέτει ή στην έλλειψη ικανότητας εξαιτίας της ελλιπούς προετοιμασίας ή και του ανάλογου αγωνιστικού επιπέδου του αθλητή. Είναι συχνό φαινόμενο για έναν αθλητή να αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του αγώνα και να αναζητά την αιτία στην έλλειψη αυτοπεποίθησης.

Μήπως είναι έλλειψη ικανότητας; Μήπως η προετοιμασία του αθλητή δεν είναι σε επίπεδο αντίστοιχο των απαιτήσεων του αγώνα;

Αν έχω την ικανότητα αλλά δεν τη βγάζω πρακτικά στον αγώνα, λείπει αυτοπεποίθηση. Αν δεν έχω δουλέψει αρκετά, λείπει η ικανότητα!

Κομβικός παράγοντας στην όλη διαδικασία είναι ο προπονητής καθώς είναι ίσως ο μόνος αρμόδιος να κρίνει αν ο αθλητής θα χρειαστεί υποστήριξη σε θέματα εμπιστοσύνης του εαυτού, ώστε να «βγάλει» στην προπόνηση και στον αγώνα τα στοιχεία που διαθέτει, ή έλλειψη ικανότητας ώστε να δουλέψει περισσότερο.

Η αυτοπεποίθηση ως έννοια έχει ψυχολογική «προέλευση» αλλά για να αναπτυχθεί χρειάζεται την ικανότητα!

Γιάννης Ζαρώτης MSc-PhD

Ψυχολόγος- Αθλητικός Ψυχολόγος www.psychology.org.gr